راهنمای خرید انواع آینه ها و کاربرد آن ها
آینه نه فقط ابزاری برای دیدن تصویر خود، بلکه وسیله‌ای برای بازتاب نور و افزایش روشنایی محیط، یک المان دکوری زیبا در خانه یا محل کار، یا ابزاری برای دیدن پشت سر یا زاویه‌های بسته غیرقابل مشاهده و حتی بخشی از ابزارهای پیشرفته‌ای مثل ماهواره‌ها و تلسکوپ‌ها است. آینه در تاریخ یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین ابزارهایی بوده که بشر به آن دست پیدا کرده.
داستان ساخت آن هم بسیار طولانی است. از روزی شروع میشود که بشر تصویر خود در سطح آب را دید و بعد آینه‌هایی از سنگ صیقل خورده و فلزات ساخت تا نهایتا به انواع مختلف آینه‌های امروزی رسید که با وجود ظاهر تقریبا یکسان چندین نسل تکنولوژی از نظر تولید با هم تفاوت دارند.
در بازار آینه‌هایی بسیار مختلف وجود دارند. به جز آینه‌های ساده خانگی مدل‌های بسیار متفاوت دیگری هم داریم که بسیاری با آن‌ها آشنا نیستند. در این نوشته به طور خلاصه سعی می‌کنیم انواع مختلف آینه را از جنبه‌های مختلف بررسی کرده و بیشتر با هر کدام آشنا بشویم.
از نظر هندسه
آینه‌ها به طور کلی دو دسته هستند: آینه‌های تخت و خمیده
آینه تخت همان طور که مشخص است سطح صافی دارد. بیشتر آینه‌هایی که ما دیده‌ایم و استفاده می‌کنیم از جمله آینه‌ای که هر روز صبح مو و لباس خود را در ان مرتب می‌کنیم از این نوع است. ویژگی مهم این آینه این است که تصویر فرد در آن دقیقا به همان شکل و اندازه است و تصویری کاملا دقیق و متناسب ارائه میکند. آینه‌ای که در خانه‌ها استفاده میشود به احتمال بسیار زیادی از این نوع است. خود این مدل انواع مختلفی دارد از جمله در ضخامت شیشه که باعث سنگین‌تر شدن ولی مقاومت بیشتر در برابر ضربه میشود در شکل برش شیشه، اندازه شیشه و غیره. شیشه این آینه‌ها باید کاملا تخت باشد و وجود موج و قوس در سطح آن یک ویژگی منفی به حساب می‌آید که باعث شکستگی و خمیدگی تصویر میشود.
آینه کروی یا خمیده باز همان طور که از اسم مشخص است سطحی خمیده دارد. خود این آینه‌ها دو نوع مختلف دارند آینه معقر و محدب. آینه‌ای که سطح بازتابنده آن داخل کره باشد و حالت گودی داشته باشد معقر و آینه‌ای که سطح بازتابنده آن بیرون کره باشد و حالت بیرون زدگی پیدا کند آینه محدب است. برای کاربردهای علمی از این آینه‌ها بسیار استفاده میشود و بعضی از آن‌ها با دقت بسیار بالایی در حد چند دهم میلی‌متر ساخته می‌شوند. توضیحات بیشتر این آینه‌ها یادآور کلاس فیزیک مدرسه میشود ولی برای آشنایی با کاربردهای آن‌ها و محل مصرف هر کدام ارائه مقداری توضیحات لازم است.
آینه مقعر را شبیه سطح داخلی یک قاشق در نظر بگیرید. این آینه نور را در یک نقطه جمع میکند و مهم‌ترین نکته این که تصویر جسم در این آینه در فاصله خاصی، از خود آن بزرگ‌تر است به همین خاطر گاهی از آن در خانه هم استفاده میشود. آینه‌های مورد استفاده در میز آرایش، دندانپزشکی، تلسکوپ، نیروگاه‌ها و چراغ قوه‌ها از این نوع آینه است.
آینه محدب را شبیه پشت قاشق فرض کنید. این آینه برعکس آینه مقعر نور را به اطراف پخش میکند. مهم ترین ویژگی آن بزرگ‌تر کردن میدان دید و کوچک‌تر دیده شدن هر جسم در آن است. به همین خاطر در جاده‌ها، ساختمان‌ها و در آینه بغل و آینه وسط ماشین برای از بین بردن نقاط کور استفاده میشود.
از نظر جنس
آینه‌های سنگی امروزه منسوخ شده‌اند. آینه‌های فلزی هم از قدیمی‌ترین مدل‌های یافت شده در دنیا هستند که به دلیل قیمت بالا و تیرگی سطح آن‌ها با گذشت زمان استفاده از آن‌ها کاهش پیدا کرده اما همچنان آینه‌هایی از جنس استیل مخصوصا به دلیل مقاومت در برابر شکستگی در بازار ساخته شده و به فروش می‌رسند.
آینه‌های شیشه‌ای به خاطر قیمت پایین، ساخت آسان، سختی بالا و مقاومت در برابر خراش و تیره شدن کم‌تر به خاطر مرور زمان پرکاربردترین انواع هستند. هر گونه خم و تابی در سطح آینه تصویر آن را کج و معوج و از حالت ایده‌آل خارج میکند. شیشه این مزیت را دارد که سطح آن بسیارصاف و صیقلی میشود. به علاوه شیشه را میشود به اشکال مختلف قالب داد. به همین خاطر ساخت آینه‌های خاص با کاربری های مخصوص که باید از سطحی غیر صاف هم برخوردار باشند هم باز با شیشه راحت‌تر انجام میشود.
به علاوه از ترکیب شیشه با دیگر مواد شیمیایی، شیشه‌های خاصی مثل پیرکس تولید میشود که می‌تواند در زمینه‌های مختلف مثل تحمل دما، فشار و … مقاومت شیشه و در نتیجه آینه را افزایش بدهد. از این آینه‌ها در کاربردهای علمی بسیار استفاده میشود.
در سال‌های اخیر البته با ساخت مواد پلاستیکی جدید آینه‌های شیشه‌ای به خاطر وزن و شکنندگی بالا تا حدودی مزیت خود را از در بعضی جنبه‌ها دست داده‌اند. آکریلیک و پلی‌کربنات از جمله همین مواد نوظهور هستند که سبک و ارزان‌تر اند اما روی سطح آن‌ها به راحتی خش می‌افتد. این مشکل را البته با ایجاد یک لایه محافظ ضدخش میتوان برطرف کرد. مقاومت مواد پلیمری در برابر شکستن چند ده برابر شیشه است و به راحتی میشود آن‌ها را با مته سوراخ و جاهای مختلف نصب کرد اما نگرانی اصلی این است که برخلاف شیشه این مواد انعطاف پذیر و خم‌شونده هستند و آینه‌ای که خم بشود هر چند بسیار اندک، تصویر صافی در خود بازتاب نمی‌کند و به‌علاوه این آینه‌ها در برابر رطوبت هم آسیب‌پذیر ترند.
انواع آینه از نظر ماده بازتابنده
آینه از شیشه یا هر ماده دیگری که ذکر شد ساخته شده باشد به جز فلزات باید با یک ماده دیگر پوشانده بشود تا خاصیت بازتاب تصویر را پیدا کند. مواد فلزی معمول‌ترین نوع مواد بازتابنده هستند. از بین نقره، طلا، کروم، قلع، نیکل و حتی آلومینیوم و جیوه، در آینه‌های خیلی قدیمی نقره، تا ۸۰ سال پیش جیوه و از نیم قرن پیش به این سو آلومینیوم متداول‌ترین مواد بازتاب کننده آینه بوده‌اند. اما همچنان در ساخت آینه‌های صنعتی و آزمایشگاهی از مواد بسیار خاص‌تری مثل سیلیکون اکسید با ضخامت چند دهم میلی‌متر استفاه می‌کنند. آینه‌های آزمایشگاهی که برای بازتاب نور مادون قرمز طراحی می‌شوند هم معمولا از نقره یا طلا استفاده می‌کنند.
انواع آینه از نظر ساختار
در عمده آینه‌ها مواد بازتاب کننده نور یعنی همان آلومینیوم یا نقره و… پشت شیشه مالیده می‌شوند. در اینجا شیشه به عنوان محافظی جلوی ماده بازتابنده قرار میگیرد و چون سختی بالایی دارد نه روی خودش خط می‌افتد و نه اجازه ازبین رفتن لایه فلزی را می‌دهد. بیشتر آینه‌هایی که ما امروزه استفاده می‌کنیم از این تکنولوژی برای ساخت استفاده می‌کنند.
نوع دیگری از آینه‌ها هم وجود دارند که ماده بازتابنده به جای پشت شیشه، روی سطح آن را می‌پوشاند. این آینه‌ها در رده صنعتی و آزمایشگاهی هستند و برای کارهای حساس به کار می‌روند. از آن جا که عبور نور از شیشه و سپس رسیدن آن به سطح بازتابنده باعث کمی شکست نور میشود سطح رویی این آینه‌ها با مواد پوشیده شده تا مانع شکست نور بشود. زیر این لایه بازتابنده می‌تواند شیشه یا هر جنس مقاوم دیگری باشد در این مدل دیگر جنس ماده زیرین چندان اهمیتی ندارد. اما چون فلز بازتاب کننده رو قرار میگیرد احتمال خراشیده شدن و از بین رفتن آن بالا می‌رود و باید حتما یک لایه محافظ در جاهای حساس داشته باشد.
از نظر جهت بازتاب
علاوه بر آینه تخت ساده مدل‌هایی ممکن است در انواع دوطرفه هم ساخته بشوند. این آینه‌ها از یک طرف شفاف و شیشه‌ای و از سمت دیگر آینه‌ای و بازتاب کننده هستند. مهم‌ترین استفاده آن‌ها این است که بدون امکان دیده شدن می‌تواند پنجره‌ای به یک فضا باز کند. این آینه‌ها شبیه فیلم‌های پلیسی در اتاق‌های امنیتی، آزمایشگاه‌ها و جلوی دوربین‌های حفاظتی نصب می‌شوند.
از نظر ابعاد و نصب
آینه قدی سایز بزرگی است که تمام بدن را داخل خود جا می‌دهد. میتوان آن را روی دیوار نصب کرد، به دیوار تکیه داد یا روی پایه ثابت کرد. علاه بر دیدن تصویر خود از این مدل برای افزایش نور در محیط و به عنوان دکوراسیون هم استفاده میشود. این آینه‌ها باید حداقل به اندازه نصف قد فرد بلندی داشته باشند.
دیواری همان طور که از اسم آن مشخص است روی دیوار نصب میشود.
میز توالتی یا آرایشی معمولا رومیزی یا دیواری است و چراغ روشنایی هم دارد. در بعضی مدل‌ها دو طرفه هستند و از یک آینه ساده که پشت آن یک آینه مقعر که برای بزرگ‌نمایی استفاده میشود تشکیل شده.
در این نوشته به طور خلاصه تلاش کردیم تا مدل‌هایی از آینه‌ها را معرفی کنیم. طبیعی است که تمام انواع آینه‌ها در این نوشته قابل بررسی نیست. در نوشته‌های آینده بیشتر به مدل‌های مختلف خواهیم پرداخت.
نوشته‌های مرتبط:
