چاقو دو دسته چیست؟

چاقو دو دسته یک ابزار نجاری است و برای شکل دادن به چوب استفاده می‌شود. شامل یک تیغه است با دو دسته در دو طرف. تیغه آن دراز و کم عمق است و با کشیدن آن روی چوب لایه‌هایی از آن را می‌تراشد تا همان طور که گفته شد به چوب شکل بدهد.

کاربرد چاقو دو دسته

شاید اسم این ابزار کم‌تر به گوش‌تان خورده باشد و شاید چندان به ظاهر آن نیاید ولی چاقو دو دسته یکی از کاربردی‌ترین و پراستفاده‌ترین ابزارها برای کسی است که بتواند از آن استفاده کند. این چاقو هم ابزاری صنعتی است و هم وسیله‌ای در دست هنرمندان. از نظر عملکرد بسیار شبیه رنده نجاری است با این تفاوت که سرعت کار با آن بیشتر ولی دقت کم‌تر است. جدا کردن پوست تنه درخت، صاف کردن لبه‌های کج چوب، تراش اولیه الوار برای رساندن آن به ابعاد تقریبی قطعه مورد نظر، زدن لبه پخ روی قطعه و به طور کلی صاف کردن ناهمواری‌های سطح چوب و شکل دادن به قطعات قبل از مراحل سنباده کاری و تراش نهایی از عمده استفاده‌های این چاقوی چوب بری است.

دسته‌ی این ابزار از جنس پلاستیک یا چوب و در اندازه‌ها و زاویه‌های مختلف ساخته می‌شود اما از آن مهم‌تر تیغه است که آن هم در ابعاد و شکل‌های گوناگونی در بازار فروخته می‌شود. از تیغه‌های کاملا صاف تا خمیده و حتی دایره‌ای. تنها نکته مشترک همه این تیغه‌ها این است که فقط از سمت داخل لبه تیز دارند و لبه خارجی قابلیت برش ندارد.

از آن‌جایی که فقط لبه داخلی تیغه تیز است برای برش چوب باید چاقو را روی قطعه کار قرار داد و آن را به طرف خود کشید. با هر بار کشیدن تیغه روی قطعه، مقداری از سطح چراب خراشیده و جدا می‌شود. با تغییر زاویه تیغه هم می‌شود عمق برش را تنظیم کرد. زاویه بیشتر، برش عمیق‌تری می‌دهد و سرعت کار را بالا می‌برد ولی به نیروی بیشتری هم احتیاج دارد در حالی که زاویه ملایم‌تر برش کم‌عمق‌تر و سطح کار تمیزتری را به وجود می‌آورد.

انواع چاقو دو دسته

خود چاقو دو دسته در گروه بزرگ‌تری از ابزارها شامل چاقوهای نجاری جای می‌گیرد ولی خود این ابزار هم با تنوع کارکردی در چند نوع مختلف ساخته می‌شود.

چاقو انگلیسی

تیغه آن کمی انحنا دارد و دسته‌ها دقیقا موازی تیغه هستند و کاربرد عمومی دارد و برای برش روی سطح چوب استفاده می‌شود.

چاقو آلمانی

تیغه تقریبا صاف است و دسته کمی پایین‌تر از تیغه قرار می‌گیرد. با این ابزار راحت‌تر می‌توان حجم بیشتری از چوب را تراشید.

چاقو سوئدی

با تیغه منحنی و دسته‌هایی موازی تیغه برای جدا کردن پوسته درخت و شاخه‌های فرعی از کنده و همچنین شکل دادن به چوب استفاده می‌شود.

چاقو بشکه سازی

تیغه آن انحنای بیشتری دارد و برای برش تخته‌های صاف و تبدیل آن به تخته‌های منحنی بشکه‌ استفاده می‌شود.

بسته به انحنای مورد نظر برای خالی کردن سطح رویه چوب، تیغه‌ها در زوایای مختلف ساخته می‌شوند. از نیمه منحنی گرفته تا دایره کامل.

پرنده تراشی

کاربرد اصلی این چاقوهای کوچک، تراشیدن ورقه‌های نازکی است که با آن پرنده‌های چوبی بادبزنی می‌سازند ولی برای تراشیدن چوب به اشکال دیگر هم قابل استفاده است.

چاقوی سایز کوچک

سایز خود چاقو چندان کوچک نیست ولی تیغه کوچک و خاصی دارد که به راحتی در فضاهای بسته می‌چرخد و برای ریز پیکر تراشی و تراش محل‌های سخت دسترس و در کنج قرار گرفته استفاده می‌شود.

چاقو دسته تراشی

شکل تیغه نیم‌دایره است و برای تراشیدن دسته (دسته بیل، جارو و…) به کار برده می‌شود.

نکات مهم برای خرید چاقو

از آن‌جایی که تیغه در اندازه‌های متفاوتی ساخته و عرضه می‌شود نکته مهم این است که عرض تیغه به عرض چوب مورد نظر ما بخورد و به راحتی در فاصله بین دو دسته جا بگیرد. اگر عرض تیغه کم باشد برش به سختی و در چندین مرحله باید انجام بشود یا حتی ممکن است اصلا قابل اجرا نباشد ولی عرض تیغه بیش از حد بزرگ هم کار کردن با ابزار را سخت و برش نهایی را کم دقت می‌کند. تیغه هم باید از جنس با کیفیت و تا حد امکان صاف و بدون دندانه باشد. راحتی ابزار در دست و جنس دسته‌ها از نکات مهم در زمان خرید این ابزار است. دسته‌ها نباید شل باشند و در جای خود لق بزنند و جای شکستگی هم در دسته دیده نشود.

نوشته‌های مرتبط که شاید مایل به خواندن آن‌ها نیز باشید: