لیست تجهیزات ایمنی و حفاظت فردی
تجهیزات حفاظت فردی در هر کارگاهی باید اولین و پراستفاده ترین ابزار آن کارگاه باشد. البته ذکر واژه کارگاه نباید کسانی که در خانه کار میکنند را به اشتباه بیندازد. هر کس یک کار فنی را شروع میکند قبل از هر چیز باید به تجهیزات ایمنی متناسب به آن کار مجهز شده باشد. حوادث همیشه ناخوانده سر میرسند درست در جایی که انتظار آن را نمیکشید، ولی متاسفانه در کشور ما عده زیادی به آن بیتوجهی میکنند. وقتی افراد در محیط های پرخطر کار میکنند تنها چیزی که میتواند باعث نجات آنها بشود همین تجهیزات ایمنی است. از طرفی دیگر فعالیتهای کارگاهی تنوع بسیاری دارند و هر فعالیتی خطرات خودش را به دنبال میکشد. به همین خاطر تجهیزاتی که میتواند جان یک نفر یا سلامتیاش را نجات بدهد، میتواند خودش عامل حادثه برای کس دیگری باشد. تشخیص و استفاده از تجهیزات ایمنی متناسب با نوع کار اهمیت ویژهای دارد.
به خاطر اهمیت این موضوع و در تلاش برای فرهنگسازی صحیح، در این نوشته سعی شده تعدادی از پرکاربردترین تجهیزات ایمنی و حفاظت فردی را به طور خلاصه معرفی کنیم.
عینک ایمنی
یکی از مهمترین تجهیزات ایمنی کارگاه است که پیشنهاد میشود همه در زمان کار حتما از آن استفاده کنند. برادهها، پاشش قطرات مایعات مختلف، گرد و خاک و حتی گاز و بخارات سمی تقریبا در تمام فعالیتهایی کارگاهی حضور دارند. هر کدام از این موارد میتوانند باعث ایجاد صدمات جبران ناپذیری مثل از دست رفتن بینایی بشوند. اهمیت عینک ایمنی تقریبا برکسی پوشیده نیست هر چند چندان به آن اهمیت داده نمیشود. بنابر آمار تقریبا هر روزه به چشمهای بیش از ۶۰۰ نفر در محل کار آسیب وارد میشود. اگر میخواهید بخشی از این آمار نباشید عینک را جدیتر بگیرید. عینک هم انواع مختلفی دارد از سایز تا میدان دید و میزان نفوذناپذیری.
برای جوشکاری و کسانی که در معرض نور شدید یا امواج فروسرخ قرار میگیرند هم استفاده از عینک یا ماسکهای محافظ مخصوص پیشنهاد میشود.
ماسک
حتما برای محل کار خود یک تهویه مناسب در نظر داشته باشید اما اگر امکان نصب تهویه وجود ندارد یا با وجود تعبیه تهویه هنوز آلودگی محیطی در هوا پخش است حتما از ماسک مناسب استفاده کنید. خود ماسک انواع مختلفی دارد. گرد و خاک، ذرات ریز معلق در هوا، دود، گاز و بخار مواد شیمیایی هر کدام به نوعی به ریه و دستگاه تنفسی فرد آسیب میزنند. واضح است که در هر محیط باید ماسک متناسب آن آلودگی مورد استفاده قرار بگیرد.
کفش ایمنی
اگر احتمال سقوط اشیا روی پای شما وجود دارد یک کفش کار ساده میتواند انگشتان پا را حتی از قطع شدن نجات بدهد. کفش کار با پنجه تقویت شده، کفش کار محافظ در برابر سرخوردن، کفش کار محافظ در برابر مواد خورنده و شیمیایی، کفش عایق در برابر جریان برق، جکمههای ضد آب و بسیاری فاکتورهای ایمنی دیگر انواع مختلفی از کفش کار را تشکیل میدهند. آمارها میگویند نزدیک به یک ششم حوادث کارگاهی از یک سرخوردن ساده شروع میشوند، همین موضوع اهمیت استفاده از یک کفش کار خوب را میتواند روشنتر کند. چکمههای مناسب هم برای کسانی که در محیطهای مرطوب، گل، سیمان و مواد شیمیایی پا میگذارند نباید فراموش بشود. به علاوه فقط مناسب بودن کفش کافی نیست باید کفش کاملا سایز فرد باشد، پا را اذیت نکند و در طول مدت زمان کار هم فرد آن را به پا نگه دارد. کار کردن با کفش با سایز نامناسب،کفش پاشنه خوابیده و … خودش عامل حادثه است.
دستکش ایمنی
حتما در جعبه ابزار خود یک جفت دستکش تهیه کنید. برخورد با خردههای چوب، برادههای آهن، قطعات بریده سیم، نوک میخ، چربی روغن، مواد شیمیایی و بسیاری خطرات دیگر با استفاده از دستکشی مناسب به راحتی قابل اجتناب اند. اگر با ابزارهای برقی مثل دریل یا بتنکن هم زیاد کار میکنید استفاده از دستکشهای ضد ارتعاش هم میتواند برای راحتی کار و همچنین کم کردن آسیبهای ناشی از لرزش دستگاه بر بدن موثر باشد. برای کسانی که فقط به محافظت از انگشت احتیاج دارند هم محافظ انگشتی مخصوص ساخته شده و در بازار موجود است.
محافظ گوش
اگر در محیطی پر سر و صدا یا با ابزارهایی که صدای زیادی تولید میکنند کار میکنید این حجم صدای زیاد به مرور باعث آسیب به سیستم شنوایی شما میشود که متاسفانه با گذشت چندین سال اثرات خودش را آشکار میکند. صدای بالای ۷۰ دسیبل با گذشت زمان و صدای بالای ۱۲۰ دسیبل در لحظه موجب وارد شدن آسیبهای دائمی روی سیستم شنوایی فرد میشوند. محافظ گوش ابزار ساده و ارزان قیمتی است که از این آسیب حتمی پیش گیری میکند. محافظ گوش هم به شکل گوشگیر ژلهای و هم هدفونی در بازار وجود دارد که علاوهبر صدا از ورود گرد و خاک و آلودگی نیز به گوش جلوگیری میکند.
لباس کار
لباس کار باید شرایطی را فراهم کند که علاوهبر راحتی فرد از نظر ایمنی هم شخص را مورد پوشش قرار بدهد حتی اگر شرایط نامطلوب شامل سرما یا گرمای محیط باشد. اگرچه لباس کار بسیار تنوع بالایی دارد و با توجه به شرایط محل کار باید انتخاب بشود لباس عایق در برابر مواد شیمیایی و لباس ضد حریق مهمترین انواع لباس کارهای اختصاصی هستند که نباید به هیچ وجه در خرید آنها خساست به خرج داد. برای رعایت احیاط لباسهای به رنگ روشن که از نوارهای شب رنگ هم در آنها استفاده شده باشد گزینههای بهتری برای کار در محیطهای کمی تاریک اند.
زانوبند
برای کسانی که زیاد روی زمین کار میکنند و زانو را برای مدت طولانی یا مکرر روی زمین میگذارند زانوبند هم از آسیب و هم احتمال بروز درد در زانو جلوگیری میکند. در صورت احتمال سقوط از ارتفاع یا زمین خوردن نیز، استفاده یک زانوبند ساده میتواند از خطرات بزرگی جلوگیری کند.
کلاه ایمنی
معمولا در پروژههای بزرگتر که امکان سقوط اشیا از ارتفاع روی سر وجود دارد استفاده میشود هرچند استفاده از آن در هر کارگاه کوچکی هم کار بسیار درستی است. وسیله بسیار قدرتمندی است و دربرابر ضربات بسیار محکمی از سر، مهمترین اندام بدن محافظت میکند.
یادآوری این نکته هم مهم است که فقط کلاههای ضد ضربه را که در صنعت ساختمان بیشتر دیده میشوند نمیتوان تنها انواع کلاه ایمنی به حساب آورد. کلاه لبه دار برای محافظت از نور خورشید، کلاه با پوشش گردن برای جلوگیری از پاشش فلزات مذاب یا مواد شیمیایی به داخل یقه و حتی کلاه زمستانی برای محافظت از سرما هم نوعی کلاه ایمنی به حساب میآیند.
کمربند ایمنی
برای فردی که در ارتفاع کار میکند یکی از ضروریاتی که باید رعایت بشود استفاده از کمربند ایمنی است. کار کردن در ارتفاع برای فرد ممکن است بعد از مدتی عادی بشود و احساس کند نیازی به استفاده از تجهیزات ایمنی ندارد. در این حالت معمولا فرد اعتماد به نفس کاذب پیدا میکند و یکی از خطرناکترین تصمیمات عمر خودش را میگیرد، به ارتفاع میرود و بدون کمربند ایمنی در ارتفاع کار میکند. در صورت یک حادثه کوچک سقوط از ارتفاع برای فرد حتمی است و تنها چیزی که میتواند جان آن فرد را نجات بدهد همین کمربند خواهد بود.
جعبه کمکهای اولیه
خودتان را برای بدترین شرایط آماده نگه دارید. در زمان کار با وجود رعایت تمامی موارد باز هم امکان دارد سانحهای رخ بدهد. یک جعبه کمکهای اولیه ساده، یک کیت اضطراری شست و شوی چشم و یک دوش برای شست وشوی سریع بدن در موارد ضروری از واجبات کارگاه اند. زمانی که میتوان به راحتی یک عضو بدن یا زندگی یک فرد را با آنها نجات داد دیگر به هیچ کدام به چشم یک ابزار لاکچری در کارگاه یا خانه نمیتوان نگاه کرد. فراموش نکنید که جعبه کمکهای اولیه باید کامل و در دسترس باشد.
کپسول آتش نشانی
ممکن است با ابزارهای الکتریکی، یا در زمینه برقی کار میکنید، یا وسایل و مواد قابل اشتعال زیادی در اطراف شما وجود دارند. بهتر است مطمئن بشوید یک کپسول آتشنشانی مناسب و سرویس شده و آماده به کار همیشه در دسترس شما موجود است.