معرفی کامل انواع لوله باز کن – چطور لوله‌های گرفته را باز کنیم؟

یکی از رایج‌ترین و در عین حال عذاب‌آورترین مشکلاتی که در هر خانه‌ای ممکن است پیش بیاید گرفتگی لوله فاضلاب است. همه ما هم حداقل یک بار تجربه روبرو شدن با این فاجعه را داشتیم یا حداقل الان دیگر به آن برخورد کرده و در این مقاله به دنبال راه حلی برای لوله باز کنی می‌گردیم.

هدف طراحی لوله‌های فاضلاب رد کردن مایعات حاصل از شست‌وشو به طرف چاه، سپتیک یا فاضلاب شهری است. در این بین گاهی تکه‌های جامد در فاضلاب از جمله مواد غذایی، خاک، صابون، روغن،‌ فضولات انسانی و حتی مو می‌تواند در یک نقطه از راه لوله‌ها جمع بشود و مسیر حرکت لوله را مسدود کند. لازم نیست همیشه تکه‌های بزرگ مسیر لوله را مسدود کنند. حتی وجود یک ذره کوچک در مسیر فاضلاب می‌تواند محلی برای تجمع باکتری‌هایی بشود که لایه لایه روی هم انباشته می‌شوند و حرکت آب را با دشواری روبرو می‌کنند. گاهی گرفتگی زیاد است و مسیر کاملا بسته می‌شود، گاهی فقط سرعت حرکت آب را کم می‌کند  و گاهی باعث انتشار بوی نامطبوع می‌شود. به هر حال رسیدگی نکردن به هر مورد کار را پیچیده‌تر کرده تا در نهایت لوله به طور کامل مسدود بشود.

وقت آن است تا به سراغ روش های باز کردن لوله فاضلاب برویم. برای باز کردن لوله، راه‌حل‌های مختلفی وجود دارد. هم مواد شیمیایی و هم دستگاه‌های مکانیکی. مهم‌ترین نکته در انتخاب نوع لوله باز کن، تشخیص عامل گرفتگی لوله است. با پیداکردن عامل گرفتگی انتخاب به‌ترین لوله باز کن کار سختی نیست پس در ادامه درباره انواع لوله باز کن صحبت کرده و تاثیر هر کدام را روی گرفتگی لوله بررسی می‌کنیم.

انواع لوله باز کن

مواد شیمیایی

شامل مواد مختلف با ترکیبات مختلفی می‌شود اما اساس کار آن‌ها حل کردن و خوردن عامل گرفتگی و باز کردن مسیر لوله است.

قلیایی

پر استفاده‌ترین نوع لوله باز کن است. تقریبا تمام لوله باز کن های موجود در بازار ازاین مدل هستند. شامل مواد قلیایی و سفیدکننده‌ها است که پیوندهای بین توده‌ای که راه را بسته می‌شکند و آن را متلاشی و تجزیه می‌کند. معمولا به شکل مایع لوله باز کن فروخته می‌شود و با ریختن آن داخل مسیر لوله به دلیل سنگین‌تر بودن از آب زیر آن می‌رود تا جایی که به گرفتگی لوله برسد. به دلیل خاصیت قلیایی برای باز کردن گرفتگی‌های ناشی از چربی استفاده می‌شود.

اسید

معمولا شامل سولفوریک اسید یا هیدروکلریک اسید است و از خطرناک‌ترین مواد لوله باز کن به حساب می‌آید. باعث ایجاد سوختگی‌های شدید می‌شود و با آب و فلزات واکنش می‌دهد و گازهایی تولید می‌کند که باعث سوزش چشم، گلو و بینی می‌شود. به همین خاطر توصیه می‌شود توسط افراد ناآشنا به کار گرفته نشود و در صورت تهیه هم حتما از تجهیزات حفاظتی مثل شیلد و دستکش لاستیکی استفاده بشود. هم به شکل پودر و هم مایع در بازار به فروش می‌رسد. معمولا برای رفع گرفتگی‌های شدید از این مواد استفاده می‌کنند.

اکسید کننده

همان طور که از اسم آن مشخص است، توده جا مانده در لوله را با فعل و انفعالات شیمیایی اکسید می‌کند. بر خلاف مواد قبلی عامل گرفتگی لوله را در خود حل نمی‌کند فقط آن را به چند تکه تقسیم کرده و کمک می‌کند راحت‌تر از داخل لوله کنده شود. برای رفع گرفتگی‌های ناشی از باقی مانده مواد غذایی به کار برده می‌شود.

علاوه بر پودر و مایع، مواد شیمیایی جدید بعضا در شکل فوم هم ارائه می‌شوند. فوم خاصیت افزایش حجم دارد و کمک می‌کند ماده لوله باز کن در تمامی سطح لوله حتی سطح بالایی لوله که آب به آن نمی‌رسد پخش بشود. به این ترتیب ممکن است در بعضی موارد اثر بخشی کار را بیشتر کند.

لوله باز کن مکانیکی

بعضی از گرفتگی‌های لوله با مواد شیمیایی رفع نمی‌شوند مثل گرفتگی حاصل از خاک. در بعضی از ساختمان‌ها‌ هم لوله‌کشی به شکلی است که مواد شیمیایی قابلیت اثر گذاری بر آن را ندارد مثل ساختمان‌های صنعتی با چند صد متر لوله کشی فاضلاب. در چنین مواردی برای حل مشکل به ناچار سراغ لوله باز کن‌های مکانیکی می‌رویم.

فنر لوله باز کن

از یک کابل فنری شکل تشکیل شده که به داخل لوله فرستاده می‌شود. به وسیله چرخش، این کابل فنری داخل لوله فاضلاب فرو می‌ورد و گرفتگی‌هایی که به وسیله مواد شیمیایی قابل برطرف شدن نیست مثل تکه‌های پارچه، سنگ و حتی ریشه‌های درخت را یا به خود می‌گیرد یا با فشاری که وارد می‌کند از جا می‌کند بدون این که به خود لوله آسیبی وارد کند.

همان طور که ذکر شد مهم‌ترین عامل در عملکرد این سیستم چرخش فنر است. این فنر یا به وسیله دست با ابزار مخصوص یا با دریل یا دستگاه فنرزنی برقی یا بنزینی مخصوص چرخانده می‌شود تا به داخل لوله و گرفتگی آن فرو برود.

لوله فنرزنی دستی برای طول های کوتاه کمتر از ده متر و دستگاه فنرزنی برقی برای فواصل بلند تا ۸۰ متری هم می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. باید توجه داشت که فنر می‌تواند روی سطح لعاب سنگ، چینی و سرامیک سرویس بهداشتی خط بندازد. همچنین استفاده از انواع برقی ممکن است کمی به مهارت نیاز داشته باشد و استفاده از وسایل حفاظتی در هنگام کار با آن یکی از واجبات به حساب می‌آيد.

پمپ تراکم هوا

از فشار هوا برای باز کردن لوله استفاده می‌کند. روش کار دستگاه به این صورت است که فشار گاز را مستقیم و ناگهانی به لوله وارد می‌کند و این فشار گاز به سطح آب و به وسیله آب به گرفتگی لوله منتقل می‌شود. مزیت اصلی آن این است که گرفتگی‌هایی که رفع آن با مواد شیمیایی ساعت‌ها طول می‌کشد را در چند ثانیه برطرف می‌کند. برای گرفتگی‌های دور از دسترس و در فواصل طولانی به شرط وجود آب در لوله مناسب است و مثل فنر در زمان کار احتمال خط انداختن روی سنگ سرویس بهداشتی وجود ندارد. اما اگر در لوله‌ها آب نباشد یا قطر لوله‌ها، مثل لوله اصلی فاضلاب زیاد باشد کار کردن با آن بی‌فایده است. این دستگاه دو مدل دارد،‌ یکی با پمپ هوای فشرده و دیگری با کپسول کربن دی‌اکسید فشرده کار می‌کند.

واتر جت

دستگاهی شبیه کارواش است که نازل آن به داخل فاضلاب هدایت می‌شود و آب را با فشار بسیار بالا به طرف گرفتگی لوله پرتاب می‌کند. یکی از موثرترین روش‌های رفع گرفتگی لوله است و علاوه بر باز کردن لوله از آن برای پیشگیری از گرفتگی و تعمیر و نگهداری برنامه ریزی شده لوله‌ها هم استفاده می‌شود. نسبت به روش‌های دیگر هم احتمال آسیب وارد شدن به لوله و محیط زیست در آن بسیار کم‌تر است. به علاوه برای رفع گرفتگی لوله‌های بسیار طولانی هم می‌تواند استفاده بشود و تنها محدودیت آن طول شلنگی است که به سر واتر جت متصل است.

دوربین بازدید لوله

در بعضی موارد تلاش برای برطرف کردن گرفتگی به روش های مختلف امتحان می‌شود ولی به نتیجه‌ای نمی‌رسد. در بعضی موارد هم گرفتگی دائما تکرار می‌شود. در این موارد ناچار باید اول دلیل این گرفتگی‌ها را متوجه شد. دوربین‌های آندوسکوپی بازدید لوله بهترین راه حل این مشکل هستند. سیستم این دستگاه هم شامل یک دوربین فیلم‌برداری با کیفیت است که روی یک میله بلند و انعطاف پذیر نصب شده و با هدایت میله به مسیر فاضلاب نهایتا به محل گرفتگی می‌رسد و می‌شود شکل و نوع گرفتگی و محل دقیق آن را به وسیله دوربین بدون نیاز به شکافتن زمین و کندن لوله‌ها بررسی کرد. به این ترتیب با تشخیص نوع و محل گرفتگی ابزار مناسب آن انتخاب و به کار گرفته می‌شود و درنهایت در صورت نیاز به شکافتن لوله‌ها محل دقیق گرفتگی مشخص است و می‌شود با کم‌ترین تخریب به رفع مشکل پرداخت. به علاوه به کمک دوربین بازدید، مسیر تمام لوله را هم می‌توان کامل بررسی کرد و در صورت وجود هر گونه شکستگی یا نشتی به راحتی از آن با خبر شد.

حال که با بیشتر ابزارهای رفع گرفتگی لوله آشنا شدیم به طور خلاصه اشاره‌ای هم به انواع گرفتگی‌های لوله می‌کنیم.

حمام

گرفتگی این لوله‌ها بیشتر به خاطر تکه‌های صابون، ژل و مو است. این موارد با کمک همان لوله بازکن‌های مکانیکی مخصوصا دستگاه فنرزنی یا چنگک‌های فنری قابل برطرف شدن است و نیازی به استفاده از مواد شیمیایی ندارد.

سرویس بهداشتی

معمولا بهترین کار استفاده از محلول‌های لوله باز کن است.

آشپزخانه

روغن حاصل از شست‌وشو و ذرات کوچک مواد غذایی، اصلی ترین متهمان گرفتگی لوله در این بخش از خانه هستند. همچنان لوله‌ باز کن‌های شیمیایی موثرترین روش برای مورد هم به حساب می‌آیند.

برای باز کردن لوله، راه‌حل‌های مختلفی وجود دارد. هم مواد شیمیایی و هم دستگاه‌های مکانیکی. مهم‌ترین نکته در انتخاب نوع لوله باز کن، تشخیص عامل گرفتگی لوله است.

نوشته‌های مرتبط: